กาลครั้งหนึ่ง มีพ่อค้าเกลือบรรทุกเกลือใส่หลังลาแล้วนำไปขายตามหัวเมืองต่างๆ อนู่เนืองๆ เรื่อยมา
อยู่มาวันหนึ่งขณะที่เดินทางอยู่ เจ้าลาที่จำต้องเดินแบกถุงเกลืออยู่เต็มบนหลังของมันก็รู้สึกหนักและเหนื่อยอย่างที่สุด มันจึงนึกและบ่นว่า
“โอ้ย วันนี้ทำไมถึงรู้สึกว่าไกลและหนักอย่างนี้นะ” แต่พ่อค้าเกลือก็ยังคงเดินจูงเหมือนลากมันไปเรื่อยๆ ไม่ยอมหยุด
วันนี้เขาจะต้องพามันข้ามห้วยแห่งหนึ่งไป เมื่อมาถึงห้วยแห่งนั้นแล้ว และขณะที่กำเดินข้ามอยู่ จะด้วยความหนักหรือความเหนื่อย ที่ทำเจ้าลามันเดินโย้ไปเย้มาเรื่อยเปื่ือยจนต้องก้าวขาเหยียบหินพลาดและพลัดตกหงายหลังลงไปนอนแอ้งแม้งอยู่ในน้ำอย่างไม่เป้นท่า
และกว่าที่เจ้านายของมันจะเข้ามาช่วยเหลือและลากมันขึ้นมาจากน้ำได้นั้น ก็พอดีกับที่เกลือที่บรรทุกมาในถุงบนหลัวมันนั้นก็มีอันต้องละลายไปกับสายน้ำจนหมดสิ้น
“โอ้ย หมดกัน แย่แล้ว! ดูสิไอ้ลาบ้านี่ เห็นไหม? เกลือละลายไปจนหมดเลย” พ่อค้าเกลือบ่นอย่างหัวเสียแล้วหันมาดุมันอย่างมากมายหลายคำ
แต่เจ้าลานั้นเมื่อมันขึ้นมาบนบกแล้ว ก็รู้สึกว่าหลังของมันเบาขึ้นอย่างมาก มันจึงนึกจำไว้ว่า ถ้าหากตกลงไปในน้ำแล้วจะทำให้ของที่บรรทุกบนหลังของมันเบาลงได้ มันนึกอย่างดีใจเป็นที่สุดซึ่งตรงกันข้ามกับเจ้านายของมัน
แต่นั้นมา เมื่อพ่อค้าเกลือพามันบรรทุกเกลือไปขายอีก ทุกครั้งที่ผ่านลำคลองหรือหนองน้ำ เจ้าลาจะแกล้งล้มลงไปนอนในน้ำเสียทุกครั้ง และแน่นอนเกลือก็จะละลายไปกับสายน้ำ ทำให้เสียหายทุกคราวไป พ่อค้าเกลือต้องได้รับความเสียหายอย่างมาก
พ่อค้าเกลือได้มานั่งตรึกตรองดูและเห็นว่าเจ้าลาตัวนี้นั้นมีนิสัยขี้โกงและแกล้งเขาอย่างแน่นอน เห็นทีจะปล่อยไว้ไม่ได้ จะทำการสั่งสอนให้เข็ดหลาบเสียแล้ว
วันหนึ่งเขาจึงแกล้งเอานุ่นบรรทุกลงไปในถุงแทน และให้มีขนาดน้ำหนักเท่ากับเกลือ ฝ่ายเจ้าลานั้นไม่รู้ถึงอุบาย เมื่อไปถึงหนองน้ำ จึงเดินลงไปนอนในหนองน้ำอย่างเคย เมื่อนุ่นถูกน้ำก็อุ้มน้ำไว้ทำให้มีน้ำหนักมากขึ้นกว่าเดิมหลายเท่า เจ้าลาจึงรู้สึกหนักกว่าครั้งก่อนๆ พ่อค้าเกลือได้ทำเช่นนี้จนเจ้าลาขี้โกงตัวนั้นของเขาเข็ดและไม่กล้าลงไปนอนแช่น้ำอีกเลย
นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว”
ที่มา : นิทานอีสป จาก Msolution